ادامه بحث آثار کیفری تکیه پلاک های مجاور ، نحوه اعمال بند 14 ماده 55 قانون شهرداری ها

متن پیش روی برگردان فایل صوتی است که به همت گروه نگارش آماده و در اختیار شما قرار گرفته است.

مرجع حقوق مهندسی ایران همیار و همراه جامعه مهندسی ایران

بازخوانی یک پرونده در مورد تکیه پلاک مجاور:

ساختمانی در شمال شهر تهران در حال عملیات تخریب بود که قبل از  تخریب، ناظر ساختمان به سازنده تذکر می دهد که ساختمان ضلع شرقی به ساختمان در حال تخریب تکیه کرده است. مالک موضوع را با وکیلی مطرح می کند، وکیل به استناد ماده 333 قانون مدنی به مالک پیشنهاد می دهدکه با مراجعه به شورای حل اختلاف، تقاضای بازدید از ملک، توسط کارشناس را بدهد و نظر کارشناس رسمی دادگستری را جویا شود. بنابراین یک کارشناس از طرف شورای حل اختلاف از ملک بازدید نموده و در گزارش خود می نویسد که ساختمان پلاک ضلع شرقی به ساختمان در حال تخریب تکیه کرده است.

• و در صورت تخریب این ساختمان، به ساختمان پلاک مجاور (پلاک ضلع شرقی) نیز آسیب خواهد رسید. مالک به توصیه وکیل، گزارش کارشناسی را طی یک اظهارنامه قضایی به همسایه ضلع شرقی (پلاک مجاور) ابلاغ کرده و عملیات تخریب ساختمان را شروع می کند. ناظر نیز بعلت عدم آگاهی از اطلاعات حقوقی شروع بکار را صادر می نماید. در حین تخریب، پلاک ضلع شرقی ریزش کرده و ساختمان خراب شده و خوشبختانه فقط خسارت مالی ایجاد می شود.

پرونده در دادگاه به جریان می افتد سازنده نیز مدارک مربوط به نظریه کارشناسی را به تصور رفع مسئولیت به قاضی نشان می دهد. اما قاضی اینچنین پاسخ می­دهد: «این مدارک نشان می دهد که شما از تکیه پلاک ضلع شرقی به ساختمان در حال تخریب اطلاع داشتید.»

 وکیل همسایه مجاور ادعا می کند که تخریب ساختمان بطوری عمدی صورت گرفته و این جرم، فعل عمد است. وکیل مالک و سازنده به دلیل اینکه دفاع درستی انجام نمی دهد و به رویه آشنا نبوده شکایت حقوقی به شکایت کیفری تبدیل شده و حکم زندان برای ناظر، سازنده و مالک صادر می شود.

پس توصیه می گردد در مواردی که پلاک مجاور، تکیه به ساختمان در حال تخریب داشت به روشهایی که در جلسات قبل توضیح داده شده عمل گردد. اما متاسفانه بعضی از وکلا به دلیل اینکه به رویه های قضایی آشنا نیستند. منجر به آسیب می شوند.

یکی از مباحث مهم دیگر مربوط به بند 14 ماده 55 قانون شهرداری ها است* این بند بسیار باارزش، و به نفع ناظر می باشد. اما متاسفانه دست اندرکاران در سازمان های نظام مهندسی، به مهندسین ناظر اطلاع رسانی نمی کنند.

طبق بند 14 ماده 55 قانون شهرداری ها، شهرداریها می بایستی، ساختمان هایی را که باعث خطر برای شهروندان می شود بعد از اخطار به مالک و در صورت عدم توجه مالک، شهرداری با هزینه خود رفع خطر کند و هزینه آن را به انضمام 15 درصد جریمه در زمان ارائه عدم خلاف، صدور پایانکار یا هنگام نقل و انتقال ملک از مالک مسترد نماید. مهندس ناظر می تواند اعمال به بند 14 ماده 55 قانون شهرداری ها را در گزارشات مرحله ای به شهرداری اعلام نماید و اگر شهرداری بعد از اعلام ناظر، محل گودبرداری یا ساختمان را ایمن ننماید در صورت بروز حادثه، شهرداری در دادگاه محکوم به پرداخت خسارت می شود. این ماده قانونی، اصلاحیه ها و آیین نامه ها و بخشنامه های مکملی دارد که در کتاب ملاک عمل متعلق به شهرداری، ذکر شده است.

• در مورد جریمه 15 درصدی این قانون، بخشنامه هایی تکمیلی ابلاغ شده که مقدار جریمه را به 30 درصد تبدیل کرده است.

توجه داشته باشید که اعمال بند 14 ماده 55 قانون شهرداریها یک ابزار قوی است که اصولا برای گودبرداری استفاده می شود زمانیکه خطر، بطور جدی پلاک های مجاور را تهدید می کند. به عنوان مثال هنگامی که خاکبرداری ساختمان، مجاورِ عرض گذر بوده  و گودبرداری باعث ریزش پیاده رو شود باید ناظر اعمال بند 14 ماده 55 را از شهرداری در گزارش خود درخواست کند.

اگر نقشه های سازه نگهبان متناسب با شرایط ساختمان طراحی شده باشد و مالک در حین خاکبرداری سازه نگهبان را اجرا نکند لازم است ناظر ساختمان ابتدا طی دستور کاری مالک را مجاب به اجرای سازه نگهبان نماید و در صورت سرباز زدن مالک از اجرای سازه نگهبان، باید طی گزارشی به شهرداری اعلام کند که: “مالک را موظف نمایند تا سازه نگهبان را اجرا کرده و پلاک مجاور را ایمن کند چراکه عدم اجرای سازه نگهبان باعث ریزش پلاک مجاور خواهد شد” در این مواقع که خطر ریزش برای پلاک مجاور، زیاد می باشد باید شهرداری را موظف به اعمال بند 14 ماده 55 کرد.

توجه داشته باشید که در چنین شرایطی دستور توقف عملیات، منطقی نیست.

تجربه ای از اقدام ناظر مربوط به اعمال بند 14 ماده 55 قانون شهرداریها:

درگود کامرانیه تهران، مالک خاکبرداری را انجام داده، اما سازه نگهبان را مطابق با نقشه ها اجرا نکرده بود، ناظر نیز در گزارشات خود مدام اجرای ناصحیح سازه نگهبان توسط مالک را گزارش می کرد. تا اینکه خاکهای ضلع شمالی ساختمان ریزش می کند. و ساختمان مجاور به حالت نایمن و خطرناک در می آید. ناظر ساختمان به مهندس محاسب مراجعه کرده و درخواست سازه نگهبان جدید با وضعیت موجود می کند. نقشه سازه نگهبان جدید همراه با دیوار حایل تهیه شد اما مالک نقشه های جدید سازه نگهبان را جهت اجرا از ناظر تحویل نمی گرفت. ناظر طی یک اظهارنامه قضایی و یک دستور کار  نقشه های جدید را به مالک ابلاغ کرد و طی گزارشی به شهرداری در رابطه با گودبرداری نوشت: «با توجه به اینکه نقشه های سازه نگهبان توسط مهندس محاسب تهیه شده و طی دستور کاری به مالک ابلاغ شده است و از آنجایی که پلاک مجاور دارای بافت فرسوده و قدیمی است و احتمال واژگونی و لغزش ساختمان به داخل گود بسیار زیاد است همچنین هفت خانواده نیز در آن مستقر هستند، لذا خواهشمند است ضمن تخلیه پلاک ضلع شمالی، مالک را موظف به اجرای آن دستور کار کرده و نقشه های مهندس محاسب که به پیوست تقدیم می گردد توسط مجری صاحب صلاحیت انجام گیرد و چنانچه مالک از انجام دستور کار پیوست، خودداری نماید لازم است شهرداری محترم  مستنداً  به بند 14 ماده 55 قانون شهرداری ها به منظور حفظ جان شهروندان بالاخص پلاک ضلع شمالی به هزینه خود (هزینه شهرداری) اقدام به پایدار سازی گود زیر نظر اینجانب (مهندس ناظر) کرده و هزینه های مربوطه را از مالک مسترد نماید. در غیر اینصورت کلیه مسئولیت های حقوقی، کیفری و مدنی و خسارت های جانی و مالی ناشی از این حادثه بر عهده شهرداری و مالک می باشد. لازم به ذکر است مالک فاقد صلاحیت اجرای سازه نگهبان و دیواره حایل در نقشه پیوست می­باشد.»

• زمانی که این گزارش به شهرداری ارسال شد شهرداری به مالک اخطاریه ای ابلاغ کرد اما مالک عکس العملی به آن نشان نداد در نتیجه ناظر بطور حضوری نزد شهردار ناحیه رفته و توضیحات لازم به شهردار داده شد و خطاب به شهردار ناحیه نامه ای نوشته و ایمن سازی پلاک مجاور را توسط شهرداری درخواست نمود. شهرداری طی اخطاریه ای مجدد به مالک نوشت: «با توجه به وضعیت خطرناک محل گود برداری شده و گزارش مهندس ناظر و عدم توجه به تذکرات، بدینوسیله به شما مجدداً اخطار می گردد از انجام هرگونه عملیات ساختمانی به غیر از ایمن سازی جدار گود و مهار ابنیه مجاور و اجرای سازه نگهبانی که مورد تایید مهندس محاسب است، خودداری بعمل آورید. بدیهی است در صورت عدم توجه، شهرداری راساً اقدام به ایمن سازی و نصب سازه نگهبان  نموده و هزینه های مربوطه را با 30 درصد ارزش افزوده از طریق اداره درآمد، اخذ خواهد کرد و مسئولیت بروز هرگونه خسارت بر عهده مالک خواهد بود.»

• در پرونده کامراینه مالک ترسیده و تمکین به ایمن سازی گود کرد. قبل از اقدام مالک، شهردار ناحیه طی بازدید از گود، اظهار داشت این گودِ  8 الی 9 متری باید با خاک پر شود که ناظر اجازه این کار را نداده و تذکر داد که اگر گود با خاک پر شود لرزش کامیونها و لودرها کمک می کند تا پلاک مجاور ریزش نماید که در اینصورت مقصر اصلی، شهردار خواهد بود که در نهایت مالک زیر نظر ناظر اقدام به ایمن سازی پلاک های مجاور نمود.

• همانطور که قبلا نیز گفته شده اختیارات و مسئولیت های مهندس ناظر با یکدیگر هم تراز و هم سنگ است. مجددا توصیه می شود قبل از اعمال بند 14 ماده 55 قانون شهرداریها ناظر باید طی دستورکاری به مالک درخواست اجرای سازه نگهبان مطابق با نقشه های مصوب را داده و در صورتی که مالک از اقدام به دستور ناظر استنکاف نمود. میبایست از شهردار درخواست کند که مالک را موظف بر اجرای سازه نگهبان مطابق نقشه های مصوب نماید. نهایتا اگر چنانچه خطر بسیار جدی بود در اینصورت اعمال بند 14 ماده 55 به شهرداری داده شده و همچنین مکاتبه با سازمان نظام مهندسی و نظارت عالیه صورت گیرد و اگر توجهی صورت نگرفت حتی می توان با دادستان استان نیز مکاتبه شود تا در صورت بروز حادثه ناظر در محکمه تبرئه گردد.

بند 14 ماده 55 قانون شهرداریها: اتخاذ تدابير مؤثر و اقدام لازم براي حفظ شهر از خطر سيل و حريق و همچنين رفع خطر از بناها و و ديوارهاي شكسته و خطرناك و‌پوشاندن چاه‌ها و چاله‌هاي واقع در معابر عمومي و جلوگيري از گذاشتن هر نوع اشياء در بالكنها و جلو اتاق‌هاي ساختمانهاي مجاور معابر عمومي كه‌افتادن آنها موجب خطر براي عابرين است و جلوگيري از نصب ناودانهايي كه باعث زحمت يا خسارت مردم باشد.

25englawp-1

بخشنامه شماره 3850 مورخه 61/12/2 صادره از شهرداری ، مندرج در صفحه 271 جلد صدور پروانه کتاب ملاک عمل شهرداری

یک نمونه گزارش مهندس ناظر جهت اعمال بند 14 ماده 55 قانون شهرداری ها

یک نمونه از اخطاریه شهرداری به مالک ساختمان برای اعمال بند 14 ماده 55

یک نمونه از نامه نظام مهندسی استان البرز به شهرداری کرج جهت اعمال بند 14 ماده 55 قانون شهرداری ها